Pekmez nedir ve üretimi nasıldır?

Pekmez yapımı esnasında pekmez kaynatılırken üst kısımda oluşan köpüklerin alınması işlemi ile berrak görünümlü bir pekmez elde edilmiş olur ve bu şekildeki uygulama vasıtası ile daha lezzetli bir pekmez elde edilmiş olur.

Bu işlemlerle kestirilen sıra dinlendirme kaplarına alınır ve bu kaplara aktarılan pekmezler en az 45 ilâ 55 saat bu kaplarda dinlendirilir. Bu dinlenme vasıtası ile eklenen pekmez toprağı ve üzüm şırasının içindeki belli başlı irili ufaklı parçacıkların oluşturduğu tortu kabın dibine çökmesi sağlanır. Şıra halinde olan pekmezin üstte kalan berrak kısmı tortudan ayrılır ve ayrılan tortu atılır. Tortudan ayrılan berrak şıra tekrar kaynatma kazanlarına aktarılır.

Buradaki püf nokta; pekmeze koyu rengini ve kıvamını veren işlem kaynatma işlemidir.

Bu son kaynatma işlemi esnasında kestirilen şıranın içindeki şekerler artık karamelize olarak kararır ve  suyun kaynamaya varan süresince azalmasıyla mevcut karışım artık koyu bir kıvam alır. Unutulmamalıdır ki, pekmez kaynatılırken önemli olan şıranın bir seferde kaynatılarak pekmez haline gelmesi gerekmektedir.

Şıranın kaynatılmasından sonra kaptaki oluşan eksilmeyi tamamlamak için yeni şıra ile kesinlikle doldurulmamalıdır çünkü böyle bir işlem yapmakla pekmezin kalitesi bozulmuş olur.

Kaynama sırasında pekmezin öbekli bir şekilde kaynamış olması ve etrafa pekmez kokusunun yayılması pekmezin kıvama geldiğinin önemli bir göstergesidir. Pekmez kaynatma işlemi üstü açık geniş kaplarda yapılır. Yapılışını anlattığımız bu pekmez türüne tatlı cıvık pekmez adı verilmektedir.

Eğer açık renkli pekmez üretilmek istenirse vakumlu ortamda ve daha düşük ısılarda pekmezi kaynatmak gerekir ve bu tür pekmeze de Günbalı pekmez adı verilmektedir ki yine tekrar edecek olursak pekmezin bu türü şıranın geniş kaplar içinde ve güneş altında kaynatılarak suyunun uçurulmasıyla elde edilir.

Tatlı cıvık pekmeze maya katılarak ve pekmeze hava emdirilip ağartılan pekmez türüne ise katı pekmez adı verilmektedir. Bu tür katı pekmez yapımında 25 kg pekmez için 5 yumurta akı, 500 g pudra şekeri ve 500 g eski pekmezden oluşan bir maya kullanılması önerilmektedir. Bu şekilde maya eklenerek sürekli karıştırılan pekmez bir gün bekletilir ve ertesi gün tekrar iyice karıştırılır sonrasında da  güzel bir şekilde paketlenerek tüketilmeye hazır hale getirilir.

Çeşitleri: 

Üzüm pekmezi

Dut pekmezi

Harnup(Keçiboynuzu) pekmezi

Andız (ardıç) pekmezi

Pancar Pekmezi

Nasıl Tüketilebilir?

Uzmanlar tarafından her gün tüketilmesi gereken şifa kaynağı pekmezin en çok tercih edilen kullanım şekli tahin ile beraber olanıdır. Enerjiye ihtiyacımız olduğu anlarda, vücut direncinin düştüğü hastalık zamanlarında, tatlı ihtiyacı hissettiğimiz zamanlarda çeşitli kullanım şekilleri tercih edilebilir. Yoğurt ve meyve suyu ile karıştırılıp tüketilebilir.